Μετά από μια μακρά προεκλογική περίοδο, κατά την οποία υπήρξαμε μάρτυρες ενός στείρου πολιτικού λόγου, διανθισμένου με τον λαϊκισμό και μιας εξόφθαλμης προσπάθειας παραπλάνησης των ψηφοφόρων και υποκλοπής της ψήφου τους, το εκλογικό σώμα επανεξέλεξε, με βάση τους γενικά κρατούντες κανόνες της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, τον κ. Νίκο Αναστασιάδη στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Εξασφάλισε 215.281 ψήφους, σε σύνολο 384.524 εγκύρων ψήφων, δηλαδή το 55,99%.
Ασφαλώς, τα αποτελέσματα των τουρκοκυπριακών «βουλευτικών εκλογών» δεν θα έχουν ουσιαστική επίδραση στις εξελίξεις στο Κυπριακό. Και τούτο, όχι διότι τους Τουρκοκύπριους στις διαπραγματεύσεις εκπροσωπεί ο «Προέδρος» Ακιντζί. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η Τουρκία είναι ο παράγοντας που διαδραματίζει τον καθοριστικό και αποφασιστικό ρόλο σε αυτές τις εξελίξεις.
Ένα στοιχείο της πρόσφατης δημοσκόπησης που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΡΙΚ και μεταδόθηκε στις 24 παρελθόντος μηνός, εξέπεμψε ένα συνταρακτικό μήνυμα που δεν φαίνεται να απασχόλησε είτε τους πολιτικούς μας ηγέτες είτε τα ΜΜΕ: Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων απάντησαν ότι θα επιλέξουν τον «λιγότερο κακόν».
Ο εφιάλτης του «υπαρκτού σοσιαλισμού»
Συμπληρώνονται 100 χρόνια από την κατάληψη της εξουσίας στη Ρωσία από τους Μπολσεβίκους στις 25 Οκτωβρίου (7 Νοεμβρίου με το Νέο Ημερολόγιο) του 1917. Οι πρωτεργάτες της «Οκτωβριανής Επανάστασης» είχαν ως ιδεολογικό λάβαρο τις θεωρίες του Καρλ Μαρξ και του φίλου και συνεργάτη του Φρίντριχ Ένγκελς, τις οποίες ερμήνευσαν με τον δικό τους τρόπο.
Η αντιμετώπιση των αποσχιστικών τάσεων
Παρά τη πορεία, με αργά αλλά σταθερά βήματα, προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η τάση περιφεριοποίησης (regionalism), η τάση δηλαδή περιφερειών να επιδιώκουν υψηλό βαθμό αυτονομίας ή και πλήρη απόσχιση και ανεξαρτησία από τα κράτη στα οποία ανήκουν, έχει προσλάβει ευρείες διαστάσεις.
Με τη δημοσιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων των 75 αξιωματούχων του κράτους άρχισε, μετά από μια νομοθετική περιπέτεια εικοσιτεσσάρων χρόνων, η εφαρμογή της περιβόητης νομοθεσίας που καταχρηστικά αποκαλείται «πόθεν έσχες», αφού, αν λάβουμε υπόψη τον μηχανισμό ελέγχου των δηλώσεων που υποβάλλονται, ουσιαστικά πρόκειται για νομοθεσία που περιορίζεται μόνο στο «έσχες» των αξιωματούχων.
Ο 20ός αιώνας έχει μείνει στην ιστορία ως ο αιώνας δυο φοβερών πολυαίματων Παγκοσμίων Πολέμων. Ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας ενός άλλου πολέμου, πολύ διαφορετικού από τους προηγούμενους. Πρόκειται για τον πόλεμο μεταξύ της Δύσης και του ισλαμικού φονταμενταλισμού.
Η κομματικοποίηση της δημόσιας υπηρεσίας
Παρακολουθούμε με ανάμικτα συναισθήματα το «σήριαλ» που εκτυλίσσεται τις τελευταίες εβδομάδες, με «σεναριογράφους» κρατικούς αξιωματούχους και με θέμα την ευνοϊκή μεταχείριση που έτυχε μια λειτουργός του Υπουργείου Οικονομικών, η κ. Σάβια Ορφανίδου, για την παράλειψή της να εξασφαλίσει άδεια από την αρμόδια αρχή προτού αναλάβει κομματικό αξίωμα και τη διαδικασία που ακολουθήθηκε για την απόσπασή της στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Η μεγάλη πρόκληση για τον Μακρόν
Αναλαμβάνει σήμερα τα καθήκοντά του ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ο νεότερος πρόεδρος στην ιστορία της Γαλλικής Δημοκρατίας. Η νίκη του Μακρόν ήλθε σε μια χρονική περίοδο που το αντισυστημικό εθνικολαϊκιστικό ρεύμα συνεχίζει να κάνει αισθητή την παρουσία του σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, απαξιώνοντας πολιτικούς και παραδοσιακούς πολιτικούς σχηματισμούς.
Υπάρχει, αναμφίβολα, μια κρίση θεσμών και αξιών σ’ αυτό τον τόπο που έχει επιδεινωθεί κατά τρόπο επικίνδυνο μετά την τραγωδία του 1974.
Υπάρχει όμως παράλληλα και κρίση πολίτη. Η κρίση αυτή είναι έκδηλη στην καθημερινή ζωή μας, όπου η καταναλωτική μανία, η προκλητική και επιδεικτική ευμάρεια και ο ωφελιμισμός είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της γνωρίσματα.
Η πολιτική ηγεσία και η νέα εποχή
Ζούμε στην εποχή του διαδικτύου και της πληροφορίας, στην εποχή της ούτω καλούμενης παγκοσμιοποίησης.
Η ραγδαία απελευθέρωση των αγορών έχει κατά πρωτοφανή τρόπο αυξήσει την παραγωγικότητα και τον πλούτο σε παγκόσμια κλίμακα.
Η προεκλογική περίοδος την οποία διερχόμαστε και η πρόσφατη ψήφιση του Νόμου 27(Ι)/2001, με τον οποίο τροποποιείται ο Ποινικός Κώδικας και θεσπίζεται το άρθρο 105Α που «ποινικοποιεί» το ρουσφέτι, επανέφεραν το θέμα του ρουσφετιού στην επικαιρότητα. Δεν είναι λίγοι αυτοί που έσπευσαν να πανηγυρίσουν και το τέλος της εποχής του ρουσφετιού, με την ποινικοποίησή του.
Στο άρθρο μου της περασμένης Δευτέρας επιχείρησα να κάνω μια ανατομία του φαινομένου του ρουσφετιού και να παραθέσω τις διάφορες μορφές με τις οποίες τούτο παρουσιάζεται στις περιπτώσεις προσλήψεων και προαγωγών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και οδηγεί στην καταπάτηση της αξιοκρατίας.
Ετερόκλιτες πολιτικές συμμαχίες
Αν μελετήσουμε την ιστορία των κυπριακών πολιτικών κομμάτων θα βρούμε ως κοινό τους παρονομαστή τον πολιτικό τυχοδιωκτισμό. Θα βρούμε ετερόκλιτες πολιτικές συμμαχίες με μοναδικό γνώμονα τη νομή της εξουσίας. Στην Κύπρο δεν συνομολογούνται πολιτικές συμμαχίες στη βάση αρχών. Οι πολιτικές συμμαχίες συνομολογούνται με προφανή στόχο την κατάληψη της εξουσίας και το διαμοιρασμό των λαφύρων της.
Απαξίωση πολιτικών και πολιτικής
Δυστυχώς, η εποχή του θεσμικού και ηθικού εκφυλισμού που διερχόμαστε έχει επηρεάσει και την πολιτική ως αξία και έχει κλονίσει το ρόλο της στο δημόσιο βίο. Από δημοσκοπήσεις που κατά καιρούς γίνονται, διαπιστώνεται ότι ένα εκπληκτικά μεγάλο ποσοστό του κυπριακού λαού αποστασιοποιείται και αδιαφορεί για την πολιτική και απαξιώνει τους πολιτικούς.
Ανησυχητικά, ομολογουμένως, είναι τα μηνύματα που εκπέμπουν οι κατά καιρούς διενεργούμενες δημοσκοπήσεις για τη αποστασιοποίηση των νέων μας από το πολιτικό γίγνεσθαι του τόπου.
Όπως διαπιστώνεται από μια πρόσφατη δημοσκόπηση, στην οποία αναφέρθηκε σε δημοσίευμά της η φιλοξενούσα εφημερίδα στις 21.11.2010, «δεν πρόκειται τόσο για αδιαφορία των νέων, όσο για ένα αίσθημα βαθιάς απαξίωσης για την πολιτική ζωή, τα κόμματα, αλλά και γενικότερα για όλους τους πολιτειακούς θεσμούς».
Σοσιαλδημοκρατία: παρελθόν, παρόν και μέλλον
Σοσιαλδημοκρατία και κομμουνισμός ήταν τα δυο κυριότερα ρεύματα της Αριστεράς στην ιστορία του εικοστού αιώνα.
Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, θα διαπιστώσουμε ότι, παρά τις αντιθέσεις τους και παρά την σκληρή πολεμική που διεξήγαγε η Γ' Διεθνής ενάντια στους σοσιαλδημοκράτες (επί Στάλιν τους κατηγορούσε ότι είναι «σοσιαλφασίστες» ή «σοσιαλπροδότες»), και οι δύο πτέρυγες του εργατικού κινήματος αρχικά συνέκλιναν στους ίδιους θεμελιώδεις και μακροπρόθεσμους στόχους.
Η πολιτική ευθύνη είναι στα …. «αζήτητα»!
Στη δημοκρατία οι ασκούντες την εξουσία δεσμεύονται, εκτός από τους γραπτούς νόμους, και από ορισμένους άγραφους οι οποίοι επιβάλλουν όπως τη συμπεριφορά τους διέπει αυτό το οποίο οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν «αιδώ».
Η αιδώς προκαλεί την ευθιξία, τον αυτοσεβασμό και την ευαισθησία.
Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική
Η οικονομική κρίση, που μαστίζει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, σύμπτωμα ενός νοσηρού χρηματοπιστωτικού συστήματος που δρούσε ανεξέλεγκτα, βρήκε την Κύπρο, όταν ξέσπασε, παροπλισμένη και εντελώς ανίκανη να αντισταθεί. Βρήκε την Κύπρο να ταλανίζεται από τη διάβρωση των θεσμών, τη διαπλοκή, τη διαφθορά και την αναξιοκρατία, με ένα ανίκανο κρατικό και κυβερνητικό σύστημα, που δεν φρόντισε να προσαρμοστεί στις μεταβολές των καιρών και στις αλλαγές της κοινωνίας.
Η Κύπρος στη δίνη του νέου ψυχρού πολέμου
Μετά την κατάρρευση των καθεστώτων του «υπαρκτού» σοσιαλισμού, που αυτοπροσδιορίζονταν ως «λαϊκές δημοκρατίες», ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Χ. Μπους μίλησε για το τέλος του ψυχρού πολέμου και για μία «νέα τάξη πραγμάτων». Ο πρώτος θεωρητικός της «νέας τάξης πραγμάτων» ήταν ο Αμερικανός Καθηγητής Φ. Φουκουγιάμα ο οποίος, μάλιστα, προανάγγειλε το «τέλος της Ιστορίας».
Ανησυχητικά, ομολογουμένως, είναι τα μηνύματα για τη αποστασιοποίηση των πολιτών από το πολιτικό γίγνεσθαι του τόπου, που εκπέμπουν τόσο το γεγονός ότι μόνο το 21,5% από αυτούς που δικαιούνταν να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους ανταποκρίθηκαν όσο και οι κατά καιρούς διενεργούμενες δημοσκοπήσεις.
Ανησυχητικά, ομολογουμένως, είναι τα μηνύματα για τη αποστασιοποίηση των πολιτών από το πολιτικό γίγνεσθαι του τόπου, που εκπέμπουν τόσο το γεγονός ότι μόνο το 21,5% από αυτούς που δικαιούνταν να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους ανταποκρίθηκαν όσο και οι κατά καιρούς διενεργούμενες δημοσκοπήσεις.
Φαίνεται ότι σ’ αυτή τη χώρα ο Νόμος που μας χρειάζεται είναι αυτός που εισηγήθηκε κάποτε ο Εμμανουήλ Ροΐδης (1836-1904, ένας από τους πιο πνευματώδεις Έλληνες συγγραφείς του δεκάτου ενάτου αιώνα, γνωστός για τα ευφυολογήματα και τους αφορισμούς του στο εβδομαδιαίο σατιρικό περιοδικό «Ασμοδαίος», που εξέδιδε: «Είς νόμος απαιτείται εις αυτήν τη χώραν, ο οποίος να επιτάσσει την εφαρμογήν όλων των υπολοίπων νόμων».
Πολιτικού τυχοδιωκτισμού διαχρονικότητα
Υπήρξαμε μάρτυρες στην Κύπρο, κατά τα χρόνια του ελεύθερου πολιτικού της βίου, όχι μόνο των πρακτικών της διαφθοράς, της διαπλοκής και της ευνοιοκρατίας, αλλά και ενός πρωτοφανούς πολιτικού τυχοδιωκτισμού.
Έχει επανειλημμένα επισημανθεί η απαξίωση των πολιτικών από το εκλογικό σώμα. Η εποχή του θεσμικού και ηθικού εκφυλισμού που διερχόμαστε έχει επηρεάσει και την πολιτική ως αξία και έχει κλονίσει το ρόλο της στο δημόσιο βίο. Από δημοσκοπήσεις που κατά καιρούς διενεργούνται, διαπιστώνεται ότι ένα εκπληκτικά μεγάλο ποσοστό του κυπριακού λαού αποστασιοποιείται και αδιαφορεί για την πολιτική και απαξιώνει τους πολιτικούς.
Ο εκφυλισμός της λαϊκής κυριαρχίας
Στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές αναμένεται, όπως και σε προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, να είναι ιδιαίτερα αποφασιστικός ο επηρεασμός που θα ασκήσουν τα ΜΜΕ και ειδικά η τηλεόραση στη διαμόρφωση της βούλησης του εκλογικού σώματος.
Όταν ανέλαβε την εξουσία ως πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Κεμάλ Ατατούρκ, επιδόθηκε σε μια επίπονη προσπάθεια να μεταμορφώσει τους πληθυσμούς της τέως Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε Τουρκικό έθνος και, στη συνέχεια, να εκσυγχρονίσει το κράτος.